SPOR ZORLANMALARINDA NELER YAPMALIYIZ?

Spor yapmak, sağlıklı ve aktif bir yaşamın bir parçası haline geldi. Zaman zaman spor yaparken bazı zorlanmalar ve hatta sakatlıklar yaşayabiliriz. Bu durumlarda neler yapmalıyız?

Yapılan bazı araştırmalarda, spor salonlarında oluşan yaralanmaların en yaygın nedeninin aşırı efordan kaynaklandığı gösterilmiştir. Spor yaparken her zaman yaralanma riskimiz vardır. Bağ yırtılması, tendon kopması, burkulma, incinme, kas çekmesi, aşırı kullanım yaralanmaları ister koşmaktan kaynaklanan diz ağrısı olsun ister takılıp düşmekten olsun birçok yaralanma riskimiz var. Bununla birlikte bunlardan korkarak spordan kaçınmak zorunda değilsiniz. Araştırmalar gösteriyor ki çoğunlukla bu yaralanmalar; cerrahi müdahale gerektirmeyen, küçük bazı uygulamalarla iyileşebilen yaralanmalar. Ancak bu yaralanma risklerinin farkında olmak ve en aza indirmek için adımlar atabilirsiniz.

Yaralanma risklerinin en aza indirmek için yapmanız gereken birkaç başlığı şöyle sıralayabiliriz;

Yaptığınız hareketin omurgaya bindirdiği yükü hesaplayın. Olduğundan fazla yük binmesine izin vermeyin. Örneğin belden öne eğilme hareketinde dizleri kırmadan yapılan her harekette bel yaralanmalarına davetiye çıkmaktadır.
Ayakların yere başı pozisyonunun ayarlaması önemlidir.
Zorlanma belirtilerini ciddiye alın. Acı yoksa kazanç yok prensibi her zaman doğru değildir.
Hareket sırasında dengeli ve vücudun iki tarafına dağılmış ağırlık dağılımını sağlamaya çalışın.
Doğru nefes tekniğini kullanmaya özen gösterin.
Yaşınıza ve fiziksel kapasitenize uygun hareketlerin yapılmasına özen gösterin.

En sık görülen yaralanmalara bir göz atalım.

1.Gerilmeler: Spor yaparken çok fazla bağ, tendon ve kasımızı kullanırız. Bu hareketler sırasında fazla gerilme ve fazla esneme bağların ve kasların hasar görmesine neden olabilir. Yaygın olan gerilmeler, hamstring kasları, kasık bölgesi kasları, quadriceps kas grubunu içerir.

2.Burkulmalar: Kaslar için gerilme ne ise bağlar için burkulma da odur. Bağlar kemiği kemiğe bağlayan yapılardır. Bu yapılar yanlış şekilde döndüklerinde veya zorlandıklarında hasar görebilir hatta yırtılabilir. En sık ayak bileği burkulması görülür, sonra diz ve el bileği burkulması sıklıkla görülmektedir. Burkulmalar genellikle bağı zayıf bırakır, oluşan hasar daha zor iyileşebilir. Daha doğru bir tedavi yöntemi ya da egzersiz düzenlenmesi gerekebilir.

3.Kırıklar: Genellikle kırıklar daha ciddi yaralanmalarda oluşur. Uygun bir tedavi yapılması gerekir. İyileşme olduktan sonra daha özel bir egzersiz programı oluşturulmalıdır.

4.Tenisçi dirseği: Dirsek bölgesinde meydana gelen en sık yaralanmadır. Sadece spor yapanlarda değil, kol hareketlerini sık tekrarlayan işlerde çalışanlarda da görülür. Aşırı kullanım ve zorlanma sonucu meydana gelir. Tedavide birçok seçenek vardır. Size uygun tedavi yöntemine doktorunuz karar verecektir. Tenisçi dirseği hakkındaki makalemizi okuyabilirsiniz.

5.Diz yaralanmaları: Diz genellikle dayanıklı bir yapıya sahip olmasına rağmen iç ve dış bağlarında yaralanmalar sıklıkla meydana gelebilmektedir. Bazı diz yaralanmalarında ameliyat dahi gerekebilmektedir.

6.Plantar fasiit (Topuk dikeni): Ayak tabanındaki bağın aşırı zorlanması sonucu iltihaplanması ile oluşur. Koşucular, yüksekten atlama, tekrarlayan ayak tabanı stresi, ani durma gibi hareketlerde, futbol, basketbol gibi sporlarda sık görülür.

7.Sırt yaralanmaları: Sırt ve bel çoğu spor aktivitesinde sıklıkla zorlanan bir bölgedir. Zamanla küçük küçük olan bu zorlanmalar birikerek disk patolojilerine yol açarak bel ve omurga fıtıklarına neden olabilir. Bazen ani olarak ağrıya neden olabilir. Bu ağrıların çoğu cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.

Yaralanmanız hakkında bilgi edinin

Yaralanmanızın teşhisi, tedavisi, iyileşme süreci hakkında detaylı bilgi sahibi olmanız iyileşme hızınızı ve endişelerinizi giderecektir.

Hızlı iyileşmek adına yapabileceklerinizi öğrenmek için doktorunuza şu soruları sorabilirsiniz:

Teşhisim nedir?
Tedavi seçeneklerim nelerdir?
Tedavilerin amacı nedir?
İyileşme süreci ne kadar sürecek?
Hangi alternatif antrenmanları yapabilirim?
Hastalığımın kötüleşmesine neden olabilecek durumlar nelerdir?

Yaralanma durumunda nasıl aktif kalabilirim?

Sakatlık durumunda spordan uzak kalma kaygısı yaşayabilirsiniz. Aktif kalmanın birkaç yolu var. Egzersize devam etmek için doktorunuzdan onay almayı unutmayınız.

Ayak bileği yaralanmanız varsa, kürek çekme, ağırlıksız kardiyo egzersizleri, eğimli şınav ve mekik gibi antrenmanları kullanabilirsiniz. Bacak ve diz yaralanmasında, barfiks, eğimli şınav gibi hareketleri kullanabilirsiniz. Yüzme havuzu egzersizleri birçok yaralanmada iyileşme döneminde faydalı olmaktadır. Yaralanmanıza uygunsa merdiven egzersizleri, sabit bisiklet, denge egzersizleri, esneme ve yürüme egzersizlerinden faydalanabilirsiniz.

Yaralanmaların tedavisinde neler yapılabilir?

Bazı yaralanmaları evde tedavi etmek kolaydır. Alınacak önlemleri uyguladıktan sonra iyileşmenizi takip edebilirsiniz. Bazı yaralanmalardan kurtulmakta zorlanıyorsanız birtakım tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekli olabilmektedir.

Yaralanmaların tedavisine bağlı kalmak iyileşme hızınızı artıracaktır. İyileşme döneminde zihinsel rahatlatıcı aktiviteler, stres yönetimi, imgeleme, kendi kendine hipnoz gibi yöntemlerin katkı sağladığı düşünülmektedir.

Bölgenin yaralanmasına bağlı olarak tedavi seçeneklerini genel olarak şöyle sıralayabiliriz;

Rehabilitasyona yönelik egzersizler
Isıtma, soğutma, masaj teknikleri, radyofrekans uygulamaları, düşük ışık lazer tedavileri gibi yöntemler
Bantlama (kineziotape)
Bölgesel enjeksiyon teknikleri
Ozon terapi
PRP gibi enjeksiyon yöntemleri
Akupunktur (kulak ve vücut akupunkturu)
Fitoterapi, osteopati, manuel terapi
Cerrahi yöntemler

Hangi yöntem veya yöntemlerin sizin için uygun olduğuna doktorunuz karar verecektir.