HİRUDOTERAPİ ( SÜLÜK TEDAVİSİ )

Tarihte Hipokrat (M.Ö. 460-370), Galen (M.S. 129-200), İbn-i Sina gibi hekimler tarafından tedavilerde kullanılmıştır. Yaklaşık olarak 600 sülük türü olmasına rağmen, sadece 15 kadarı "tıbbi sülük" olarak sınıflandırılmaktadır. Bugün, tıbbi sülükler tek kullanımlık olarak el değmeden yetiştirilip, saklanıp tedaviden sonra imha edilmektedir.

Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

- Dejeneratif eklem hastalıkları, diz kireçlenmesi,

- Tenisçi dirseği,

- Topuk dikeni, 

- Varis ve toplardamar hastalıklarında,

- Eklem ve bağ yaralanmalarında kullanılabilmektedir.

Hangi durumlarda uygulanmaz?

- Kanama bozuklukları,

- Aktif kanama olması,

- Ciddi kansızlık, 

- Kan sulandırıcı ilaç kullanımı,

- Gebelik ve emzirme,

- Kan kanseri, diğer kanserler,

- Siroz hastalığı,

- Kemik iliği baskılanması,

- Menstrüel dönemde uygulanmaz.

Sülük uygulaması nasıl yapılır?

Bir tedavi seansı sırasında, vücutta hastalık olan bölgelere bir ya da birden fazla sülük yerleştirilir. Sivrisinek ısırığına benzeyen acıma hisleri doğrultusunda sülükler bulundukları bölgedeki kanı emmeye başlar. Tek bir sülük yaklaşık bir çay kaşığı kadar kan çeker. Bir sülük uygulaması yaklaşık 5-40 dakika kadar sürmektedir. Sülük bir kez yerleştirildikten sonra, tamamen şişene kadar yerinde kalmaya devam edecektir. Genellikle 30-60 dakika içinde kendiliğinden düşer. Cilde 1-1.2 milimetre kadar girebilen sülüklerin çekildikleri bölgelerde kanamalar görülebilir. 6-12 saat arasında değişen kanamalar yaklaşık 36 saat devam edebilir. Bu durumda kanayan bölgeye bandaj konulmalıdır. Hafif kaşıntı ve kızarıklık kalsa da zamanla geçer. Bu süre boyunca vücudu yormayan hareketler yapılmalı, ağır spor, aşırı koşma, bisiklet sürme, akupunktur gibi aktivitelerden kaçınılmalıdır.

Sülükteki Biyoaktif Maddelerin bazıları:

- Hirudin - Kanın pıhtılaşmasını önler 

- Hiyalüronidaz - Hiyalüronan viskozitesini düşürür (doku geçirgenliğini artırarak); hücreler arası akışkanlığı azaltır.

- Apiraz - Konak trombosit agregasyonu inhibe eder

- Kolajenaz - Kollajen peptit bağlarını bozan enzimler

- Proteazlar - Yara ve yanık debridmanı enzimleri

- Lipolitik enzimler - Lipidleri parçalar; trigliseridlerin hidrolizinde görev alır

- Destabilaz - Fibrini çözer (trombolitik etki)

- Bdellinler - Anti-enflamat uar; tripsin, plazmin ve akrosini inhibe eder

- Eglinler - Anti-enflamatuar; kinaz, substilisin, elastaz, katepsin G, alfa-kimotripsin aktivitesini inhibe eder

- Calin - kan pıhtılaşmasını engeller (van Willebrand faktörünün kollajene bağlanmasını engeller). Kollajen-kaynaklı platelet birikimini inhibe eder.

- Triptaz inhibitörü - Host mast hücrelerinin proteolitik enzimlerini inhibe eder

- Faktör Xa inhibitörü - Eş molar kompleks oluşturarak pıhtılaşma faktörü Xa aktivitesini inhibe eder

- Asetilkolin - Vasodilatör

- Karboksipeptidaz A inhibitörleri - Isırık yerindeki kan akışını artırır. Vazodilatatör özelliğini ortaya çıkarır.

Sülük uygulamasının yan etkisi var mıdır?

- Çok sık: Uygulama bölgesinde kaşıntı ve şişlikler. 

- Sıkça: Lokal alerjik reaksiyonlar, ciltte morarma.

- Sıkça: Uzayan kanamalar.

- Bazen: Uygulama bölgesinde sülük ısırığına bağlı kalıcı skar (yara) izi ya da renk değişiklikleri

- Bazen: Tansiyon düşüklüğü

- Nadiren: Lenfadenopati (Lenf bezi şişliği)

- Nadiren: Lokal veya derin bakteriyel enfeksiyonlar

- Çok ender olarak: Uygulama yerinde birkaç gün sürebilen ağrı.